Rapitful Shqip

Koeficienti i kërkesës është vlera që merret nga zbatimi i formulës së llogaritjes së elasticitetit.

Përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar llogaritet duke pjesëtuar diferencën e sasive të kërkuara (q2-q1) me mesataren e dysasive %ΔQ=(q2-q1) * 100            (q2+q1)/2  

Elasticiteti është shkalla e reagueshmërisë së konsumatorit, i cili matet në përqindje.

Kërkesa është elastike kur konsumatorët janë shumë të ndjeshëm ndaj ndryshimit të çmimit të produktit, dhe JoElastike kur konsumatorët nuk janë edhe aq të ndjeshëm ndaj ndryshimit të çmimeve.

Elasticiteti shpreh shkallën e reagimit tëmit të së mirës, të ardhurave të konsumatorit, ç xubjekteve ekonomike (prodhuesit dhe konsumatorët) ndaj ndryshimit të kushteve ekonomike të tregut (ndryshimit të çmimit të së mirës, të ardhurave të konsumatorit, çmimit të të mirave plotësuese apo zëvendësuese, kostot e prodhimit etj.)

Konsumatorët dhe Ofertuesit deshirojnë të dinë se si ndryshon kërkesa dhe oferta kur ndryshojnë faktorët përcaktues të tyre por edhe sesa është masa e këtij ndryshimi. P.sh. Firmat dhe Qeveria janë të interesuara për të patur sukses për veprimtarin e tyre të kenë njohuri mbi konceptin e elasticitetit. Firmat dëshirojn të dinë se çfarë ndikimi ka ndryshimi i çmimit të një të mire në sasin e kërkuar të saj në mënyrë që të marrin vendimet ekonomike në përputhje me synimet e tyre. Ndërsa qeveria kërkon të dijë se çfarë efekti do të ketë rritja ose ulja e një takse të aplikuar ndaj një të mire ose shërbimi, në sasinë dhe çmimin e ekuilibrit dhe në çfarë do të ndodhë me totalin e të ardhurave që sigurohet nga kjo taksë kur niveli i saj ndryshon.

Për të kuptuar çmimin tavan do ta ilsutrojmë me shembullin e tregut të benzinës. Supozojmë sepër arsye të caktuara qeveria vendos një çmim tavan-maksimal prej 1euro/litër. Për çmimin maksimal-tavan kërkesa nuk përputhet me ofertën. Konsumatorët kërkojnë më shum benzinë, por bezina për të plotësuar kërkesën “e tepërt” nuk ka. Pra zgjidhja e vetme më e mirë është racionimi i konsumit me anë të sistemit të triskësimit. Funksioni i triskave është që të kufizojnë kërkesën. Pra zhvendosja e kurbës nga një vend në tjetrën. Për ta kuptuar rasin e çmimeve dysheme-minimale duhet që të ilustrojmë me shembullin e pagave minimale. Supozojmë se paga minimale fiksohet me ligj. Ku ekziston edhe ekuilibri i detyruar. Me këtë pagë minimale do të zvogëlohet numri i punëtorëve, dhe me këtë rast dëmtohen pikërisht ata që duhet ndihmuar. Mbi këtë bazë shumë ekonomist janë shprehur kundër përcaktimit me ligjtë pagës minimale, e sidomos ata ekonomistë liberal.

Në zgjatjen e disekuilibrit përveq informaiconeve jo të plota për tregun ndikojnë edhe faktorë të ndryshëm si: a)Imponimi i qeverisë – mund të jetë në: 1) Natyrën e mekanizmit konkurencial (sistemin fiskal), dhe 2) Jashtë natyrës konkurenciale (jashtë sistemit fiskal), siç është rasti i çmimeve tavan dhe çmimeve dysheme, b) Mos-Realizimi i planeve të prodhimit, c) Gjendja e një ekuilibri të paqëndrueshëm.

Ankandi është njëra prej metodave mjaft të mira për zbulimin e çmimit apo ekuilibrin e tregutku barazohet kërkesa totale me ofertën totale, por pjesa më e madhe e tregjeve nuk funksionojnë si ankandet, gjë gjë ndikojnë faktorë të ndryshëm për mosplotësimn e kushteve të konkurrencës së plotë. cka eshte ankandi,ankandi shqip,cka quajme ankand,ankandi ne shqip,cfare eshte ankandi,qka quajme ankand,ankand ne shqip

Teoria e Kërkimit – është teoria e re që merret me analizimin e Dis-Ekuilibrit, ku në themel të kësaj teorie qëndron informacioni jo i plotë që ka në bazë paaftësinë e agjendtëve ekonomik për të parashkuar saktë prodhimin e të mirave nga njëra anë dhe kërkesën për këto të mira nga ana tjetër. Pra informacionet jo të plota bëjnë që subjektet ekonomike të perfeksionojnë parashikimin për çmimet dhe sasitë për të cilat tregu shkon në ekuilibër.

Dis-Ekuilibri – është gjendja e tregut ku mund të ekzistojnë tepricat ose mungesat e mallrave-shërbimeve të ofruar apo të kërkuara në të cilën shitësit dhe blerësit bëjnë presion njëri në tjetrin për uljen ose ngritjen ose ngritjen e çmimit, pra për aq kohë sa ekziston ky presion për aq kohë i duhet tregut për të arritur gjendjen ekuilibruese ekziston gjendja e kundërt e quajtur “Dis-Ekuilibër”. Pra ekziston gjendja e Dis-Ekuilibrit kur sasia e kërkuar nuk është në përputhje me sasin e ofruar, gjegjësisht nuk ëshë e barabartë.

Problemi i përcaktimit të çmimit realizohet në një bashkësi tregjesh të ndërvarura dhe nuk paraqet vetëm “ekuilibrin” e pjesshëm të një tregu të vetëm sikurse është rasti tek ekonomit e mbyllura.

Burimet e pamjaftueshme të të mirave racionohen midis përdoruesve të tyre dhe kjo nuk bëhet as me planifikim qëndror e as nga ndonjë komision apo zyrë e posaçme, por mekanizmi që koordinon vendimet e shitësve dhe blerësve është tregu duke u dhënë përgjigje tre pyetjeve bazë: 1)Për kë të prodhohet, 2) Si të prodhohet dhe 3) Çfarë të prodhohet. 1) Për kë të prodhohet – vendoset pjesërisht nga aftësia për të paguar. Kush i ka paratë e nevojshme bëhet zotërues i një të mire, kush nuk i ka paratë ose kush i ka por i përdor për qëllime të tjera, nuk e merr të mirën në fjalë. Pra zotërimi i të mirave bëhet nga ata që plotësimin e nevojave të tyre e mbështesin me para. 2) Si të prodhohet – zgjidhet pjesërisht në mënyrë të ngjajshme me të parën, sepse çmimi më i lartë i të mirës bën që prodhuesit të harxhojnë më shumë për të siguruar teknologji të përparuar dhepër kushte sa më efiçente. 3) Çfarë të prodhohet – zgjidhet pjesërisht në mënyrë të ngjajshme, sepse ku rritja çmimit të një të

Ekuilibri i Ri – fitohet kur kërkesa dhe oferta rriten këtu do të fitohet Ekuilibri i ri rritës dhe kur oferta dhe kërkesa ulen do të krijohet Ekuilibri i rri zvogëlues.

Investimet Private – janë mjaft të nevojshme dhe si rezultat i zaj bënë gjallërimin e pjesëmarrjes së fuqishme të kapitalit të huaj të kombinuar me atë vendor, pra edhe arrin në nivele te qilla që të thith gjithë popullsinë e aftë për punë, ku edhe niveli i të ardhurave për frymë-banorë do të shumëfishohet.

Mungesa – është situatë tregu në të cilën sasia e kërkuar tejkalon sasin e ofruar e që mund të eliminohet duke u rritur çmimet etregut deri në nivelet e ekuilibrit të çmimeve të tregut. Pamjaftueshmëria - pasqyron faktin se inputet janë t ë kufizuara dhe nevojat janë të pakufizuara.

Mungesa është niveli i çmimeve më të ulët se çmimi i ekuilibrit dhe sasia e kërkuar e tejkalon sasin e ofruar që bënë presion për rritjen e çmimit.

Çmimi i ekuilibrit paraqet çmimin për të cilin sasia e kërkuar dhe e ofruaj janë të barabarta.  Pra është një kompromis midis interesave të shitësve dhe blerëve.

Përfitime shtesë – janë kur oferta dhe kërkesa synon të marrë më shumë nga përfitimet e tregut, Kosto shtesë – kur oferta dhe kërkesa mundohet të ketë më pak humbje gjatë investimeve në treg.

A) Çmimet e faktorëve të prodhimit – janë faktorë përcaktues që ndikon në koston e produktit. Pra; një rritje në çmimin e burimeve rrit koston-shpenzimet e produkteve dhe në kushtet e çmimit të ofruar në tregun e produktit e ul ofertën, dhe e kundërta e sajnjë ulja në çmimin e burimeve ul kostot-shpenzimet e produkteve dhe në kushtet e çmimit të dhënë në tregun e produktit rrit ofertën. B) Teknologjia – nënkupton aftësia dhe njohuria shkencore që përdorut për të prodhuar në mënyrë efiçente-me nje kosto më të ulët, dhe me këtë çon në një rritje të ofertës. C) Çmimet e mallrave të lidhur – këtu duhet bërë analiza dhe krahasimi i alternativave të mundshme për marrjen e vendimeve. P.sh. Bujqit duhet të zgjedhin se çfarë (grurë apo misër) dhe prodhuesit e televizorëve do të duhet të bëjnë zgjedhje se çfarë do të duhej të prodhonin (TV me ngjyra apo bardh e zi). Pra si bujku si prodhuesi i TV-ve mund të bëjnë prodhimin e të dy produkteve por profiti apo kapaciteti prodhues që do ta k