Rapitful Shqip

Proceset centripetale të ganglioneve pseudounipolare spinale që i shërbejnë sensibilitetit protopatik – dhembje, temperature, prekje massive dhe presion, formojnë sinapsa në neuronet e dyta sensorike në brinjët e pasëm të medullës spinale. Aksonet e këtyre qelizave kalojnë linjën e mesme të komisurës së përparme spinale dhe pastaj ngritën në medullën spinale përmes trungut truror dhe përfundojnë në talamus. Fijet që lidhen me sens të dhembjës dhe temperatures kalojnë nëpër tractus spinothalamicus lateralis, ndërsa fijet që lidhen me prekje masive dhe presion kalojnë përmes tractus spinothalamicus anterior. Lezionet që afektojnë sistemin lateral spinotalamik në medullën spinale, trungun truror apo nukleuset korresponduese në talamus shfaqën me deficite senzorike të disociuara, pra dëmtohen sensi për dhembje dhe temperaturë përfundi nivelit të lezionit, ndërsa prekja mbetet intakte. Deficiti shfaqet kontralateral nga lezioni pasi që traktusi spinotalamik lateral është i kryqëzuar

Proceset centripetale të ganglioneve pseudounipolare spinale, që paraqesin neuronin e parë senzorik dhe që i shërbejnë sensibilitetit epikritik bartin informacione nga dy exteroreceptorë, sensi taktil – stereognosis dhe vibrimit – pallestezia dhe proprioceptorëve – sensi i pozitës. Ata kalojnë nëpër rrënjët e pasme të medullës deri te nucleus gracilis dhe nucleus cuneatus të medullës, këto nukleuse medullare përmbajnë neuronet e dyta senzorike, axonet e të cilave formojnë lemniscusin medial që shkon drejtë në talamus. Lezionet që afektojnë sistemin e rrënjëve të pasme dëmtojnë modalitetet somatosenzorike të “rezolucionit të lartë” pra vjen deri te humbje e aftësisë për të njohur objektet në prekje (astereognosia) dhe dëmtimi i diskriminimit të dy pikave (two-point discrimination), dëmtimi i sensit të vibrimit (pallhypesthesia ose pallanesthesia) dhe dëmtim i sensit për pozitë (kinesthesia), qëndrimi dhe ecja jostabile (ataxi spinale) si pasojë e mungesës së feedbackut proprioceptivë sa

Pjesa centrale e sistemit somatosenzorik përfshinë të gjitha rrugët somatosenzorike dhe nukleuset e medullës spinale, trungut truror dhe hemisferave cerebrale. Klasifikohen varësisht nga funksioni i tyre.

Pjesa periferike e sistemit somatosenzorik përfshinë nervat senzorik aferent dhe receptorët e specializuar për përcepcion të modaliteteve individuale të sensibilitetit somatik. Receptorët senzorik në periferi klasifikohen në 3 tipe kryesore: Receptorët eksteroceptivë (Exteroreceptor): transmetojnë stimujtë e jashtëm nga ambienti i jashtëm p.sh. mekanoreceptorët, termoreceptorët, Receptorët proprioceptivë (Proprioceptor): informojnë sistemin nervor mbi pozitën e kokës, trupit, nyjeve dhe mbi tensionin në muskujë dhe kërce, Nocireceptorët: shërbejnë për dhimbje dhe zëjnë një pozitë në mes exterodhe proprioceptorëve. Receptorët somatosenzor me dendësi më të madhe janë në lëkurë, por gjithashtu në shumicën e indeve tjera, duke përfshirë edhe viscerën (por jo në tru apo medullën spinale). Fijet nervore eferente senzorike kalojnë nëpër nervat periferik, plexuse dhe rrënjët e pasme të nervave spinal. Këto janë aksonet e neuroneve të para somatosenzorike, trupat qelizor e të cilave

                 Zyrtarisht Hitleri dhe bashkëshortja e tij Eva Braun u vetvranë më 30 prill të 1945, teksa trupat e Ushtrisë së Kuqe kishin marrë pjesën më të madhe të Berlinit. Po në versionin zyrtar, mësohet se trupi i dikatorit nazist më famëkeq në botë, së bashku me atë të bashkëshortes së tij u vendosën në kraterin e një predhë në oborrin e godinës së kancelarisë gjermane, ku u spërkatën me benzinë dhe iu vendos flaka. Ky version nuk është bindës dhe për Hitlerin ekzistojnë mjaft teori ‘të mbijetesës së tij’. Njëra thotë që jetoi nën identitet tjetër në Berlin, deri në vitet 1970, një tjetër se u strehua në fshatrat malore të Zvicrës, deri në vdekje, ndërsa ‘më e besueshmja’ mbetet teori e Argjentinës. Sipas kësaj teorie, në ditët e fundit të Luftës së Dytë Botërore, para se Berlini të binte në duart e sovjetikëve dhe trupave aleate, Hitleri së bashku me bashkëpunëtorët e tij më të ngushtë morën një nëndetëse dhe udhëtuan drejt Argjentinës dhe më 29 prill

“ Bagëti e bujqësi ” dhe “ Lulet e verës ” të Naim Frashërit u ribotua në vitin 1998 në shtëpinë botuese “Mësonjëtorja” në Tiranë. Kjo poemë është një himn i vërtetë për atdheun. Poeti mahnitet nga bukuria e natyrës së mrekullueshme që ka vendlindja. Me vargje përshkruan thjesht e drejtpërdrejt natyrën e bukur e të madhërishme shqiptare të shkrirë me madhështinë e vetë popullit. Lexo më shumë:     Bagëti e Bujqësi     Lulet e verës

 “Hyni në çadrën time” i autorit shkodran Xhahid Bushati është një libër me vjersha. Gjithsej janë 24 vjersha të ndryshme. Ka vjershë që i kushtohet Migjenit, vjershë që flet për trimërinë Ilire, por edhe shumë vjersha që flasin për dashurinë, për kafshët dhe bimët.