Skip to main content

Kanadaja: Trajtimi i ujgurëve në Kinë, gjenocid

Kanadaja: Trajtimi i ujgurëve në Kinë, gjenocid


Kanadaja: Trajtimi i ujgurëve në Kinë, gjenocid

Posted: 23 Feb 2021 12:11 AM PST

Nga arsimi tek investimet, adresat e fshira dhe stereotipet negative, shqiptarët etnikë ende përballen me diskriminim në shkallë të gjërë në Serbi, thotë deputeti Shaip Kamberi.

Si përfaqësues politik i shqiptarëve etnikë në Serbi, Shaip Kamberi nuk e kishte kurrë më lehtë.

Sidoqoftë, kjo u bë shumë më e vështirë, kur pas zgjedhjeve të vitit të kaluar u formua një parlament i dominuar nga partia e Presidentit Aleksandar Vuçiq dhe aleatët e tij, duke e lënë Kamberin dhe pesë kolegët e tij shqiptarë dhe boshnjakë si të vetmit deputetë opozitarë në Kuvendin me 250 ulëse.

Ata përballen me një atmosferë “armiqësore”, deklaroi ai në një intervistë me shkrim për BIRN.

“Pjesëmarrja në punën e institucioneve legjislative dhe mundësia për të ngritur çështje që ndikojnë në jetën tonë është e mirë, madje edhe në një Serbi si kjo që shqiptarët i sheh vetëm si armiq dhe përfaqësues të një populli më të ulët,” tha Kamberi, 56-vjeçari, lideri i Partisë për Veprim Demokratik, PVD.

"Si lider i një partie që ka luftuar institucionalisht për të drejtat e shqiptarëve për 30 vjet dhe një parti që ka marrë pjesë në zgjedhjet parlamentare çdo herë, unë jam mbrojtës i idesë që vendimi për të marrë pjesë në zgjedhje është racional dhe pragmatik “, tha ai,” përkundër faktit se asnjë nga qeveritë e mëparshme, dhe as kjo aktualja, nuk panë tek ne partnerë të mundshëm. “

Shtypi pro-qeveritar 'përpiqet të na njollosë

Preshevë. Foto: Wikimedia/Mr No

Të diskriminuar prej kohësh, shqiptarët etnikë në Serbi janë përqendruar kryesisht në Luginën e Preshevës jugore, ngjitur me ish-krahinën serbe të Kosovës me shumicë shqiptare, e cila u shkëput pas një lufte gjatë viteve 1998-99 dhe shpalli pavarësinë e saj në vitin 2008.

Duke kandiduar së bashku, partitë etnike shqiptare fituan tri ulëse në parlament në zgjedhjet e vitit 2020, e cila u bojkotua kryesisht nga opozita serbe. Ata bashkuan forcat me tre deputetë të tjerë të pakicës boshnjake për të formuar forcën e vetme opozitare në Kuvendin Kombëtar të Serbisë.

Si udhëheqës i grupit parlamentar të Luginës së Bashkuar-SDA Sanxhak, Kamberi rregullisht përballet me reagime sa herë që flet.

“Situata është e tillë që secili prej fjalimeve tona ka tendencë të paraqitet si fjalim antiserb, anti shtet”, tha ai për BIRN. Përveç reagimeve nga zyrtarët e lartë shtetëror, “shtypi pro-qeveritar përpiqet të na njollosë pas çdo fjalimi. A nuk do të thotë kjo se përpiqet të na bëjë presion? “

Atmosfera në parlament është "armiqësore pas secilës prej kërkesave tona".

“Ne ishim dëshmitarë kur gjatë fjalimit tim në gjuhën shqipe kishte një përpjekje si në kor për të mos lejuar që të vazhdoja”, tha ai, duke iu referuar një fjalimi që Kamberi e kishte më 9 shkurt. Secili deputet ka të drejtë të flasë në gjuhën e tyre amtare dhe kuvendi duhet të sigurojë përkthimin, por një gjë e tillë nuk ndodhi kur Kamberi foli në gjuhën shqipe.

“Përndryshe,” tha ai, “jashtë sallës së kuvendit [atmosfera është] brenda kufijve të korrektësisë.”

Stereotipet e qëndrueshme negative 

Një tank i ushtrisë serbe patrullon në rrugën kryesore në qytetin jugor serb të Bujanovcit, në Luginën e Preshevës, Nëntor 2000. Foto: EPA PHOTO EPA/SASA DJORDJEVIC

Lidhur me komunat e Luginës së Preshevës, Preshevë, Bujanovc dhe Medvegjë, Kamberi tha se shqiptarët etnikë që jetojnë atje ” me dekada të tëra janë përballur me diskriminim sistematik shtetëror në të gjitha aspektet e jetës”.

Ajo zone ishte vendi i një kryengritjeje të vitit 2001 nga guerilasit etnikë shqiptarë, një efekt përhapjesh të konfliktit në Kosovë. Mbetet një nga rajonet më të varfëra të vendit, dukeoshatisur ngadalë nga shqiptarët që kërkojnë punë në Evropën Perëndimore.

Shqiptarët në të gjithë Serbinë “janë viktima të shpërthimeve të dhunshme gjatë çdo shpërthimi të' Albanofobisë ‘”, tha ai, duke përmendur sulmet ndaj individëve dhe pronës si dhe këmbënguljen e” stereotipeve negative “për shqiptarët.

Shqiptarët në Serbi në mënyrë të rregullt referohen me termin përçmues 'Shiptar'. Ministri i Brendshëm Aleksandar Vulin, tani Ministri i Mbrojtjes i Serbisë, e përdori këtë term në maj të vitit 2019, duke rezultuar në një proces gjyqësor të inicuar nga Ragmi Mustafa, kreu i Këshillit Kombëtar të pakicës shqiptare në Serbi.

Gjykata e Lartë e Beogradit hodhi poshtë ankesën e Mustafës në dhjetor të vitit të kaluar, duke vendosur që, ndërkohë që  termi 'Shiptar' është ofendues, ai "nuk përfaqëson një ide, informacion ose mendim që nxit pabarazi, dhunë dhe urrejtje".

Kamberi pretendoi se vendimi ishte rezultat i “ndikimit të drejtpërdrejtë politik” në gjykatë.

Shqiptarët po 'fshihen'

Një çift i moshuar hedhin votën e tyre në një qendër votimi në qytetin e Bujanovcit, Qershor 2020. Foto: EPA-EFE / DJORDJE SAVIC

Pas një dekade mosmarrëveshjeje, çështja e librave në gjuhën shqipe për shkollat fillore në Luginën e Preshevës u “zgjidh në masë të madhe” vitin e kaluar me një marrëveshje midis Serbisë, Shqipërisë dhe pakicës shqiptare në Serbi për shumicën e librave që do të përdoreshin, deklaroi Kamberi BIRN, duke shtuar se ai mbeti si problem në shkollat e mesme. Shqiptarët gjithashtu dëshirojnë që diplomat nga Universiteti i Kosovës të njihen në Serbi. Mirëpo Serbia nuk e njeh Kosovën si shtete të pavarur.

Një çështje tjetër kryesore me të cilën përballen shqiptarët në Serbinë e Jugut është praktika e qetë e policisë për ti paraqitur adresat si joaktive, një praktikë kjo për të cilën organizatat për të drejtat e praktikës thonë se ndikon në mënyrë disproporcionale tek shqiptarët etnikë dhei pamundëson atë të jenë pjesë e të drejtave themelore.

"Është “një proces që kryhet në mënyrë selektive kundër shqiptarëve të komunave tona dhe vetëm kundër atyre që kanë një qëndrim të përkohshëm në Kosovë”, tha Kamberi.

Sipas Kamberit, të prekurit janë kryesisht shqiptarë që janë larguar nga shtëpitë e tyre në Luginën e Preshevës gjatë luftës në Kosovë 1998-99, “kur ushtria serbe ishte vendosur në atë zonë, dhe kur policia u tërhoq nga Kosova”.

“Shumica e tyre deri më tani i kanë ruajtur vendbanimet e tyre në komunat tona sepse nuk kanë një status të zgjidhur në Kosovë,” tha ai. Me adresat e tyre serbe të klasifikuara si joaktive, “ato tani janë fshirë sikur nuk ekzistojnë”, tha ai, një fakt që ka shtrirje politike.

“Kjo ndikon në mënyrë drastike në strukturën etnike të popullsisë dhe faktet tregojnë se kjo reflektohet në përfaqësimin e shqiptarëve në vetëqeverisjen lokale.”

Kamberi tha se shqiptarët në Serbi kishin shpresuar që procesi i integrimit të Serbisë në Bashkimin Evropian, me kalimin e kohës, do të sillte “normalizimin gradual të marrëdhënieve”.

Por një dialog i ndërmjetësuar nga BE midis Serbisë dhe Kosovës është zvarritur për vite me radhë pa asnjë marrëveshje të parë në horizont.

Kamberi kërkoi nga qeveria e re e Kosovës, që pritet të formohet nga partia Vetëvendosje pas një fitore të madhe elektorale në maujin shkurt, për të vendosur çështjen e të drejtave të shqiptarëve në Serbi në axhendën e bisedimeve të Brukselit, si dhe për të siguruar “një program të veçantë të ndihmës qeveritare" për Luginën e Preshevës.

Kamberi tha se asnjë shqiptar nuk mban një post të lartë në degën ekzekutive serbe.

Në vend të pozicioneve publike, ai deklaroi se shqiptarët janë në favor të “masave për të promovuar të drejtat e shqiptarëve – pjesëmarrje e njëtrajtshme dhe e barabartë në qeverinë dhe institucionet publike, zgjidhje në lidhje me arsimin, çështjen e përdorimit falas dhe zyrtar të simboleve kombëtare dhe investime të drejtpërdrejta ekonomike në komunat tona “

The post Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (II) appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

E mitura që bashkëjetonte me një burrë dërgohet në QKUK në gjendje të rëndë shëndetësore

Posted: 23 Feb 2021 12:07 AM PST

Nga arsimi tek investimet, adresat e fshira dhe stereotipet negative, shqiptarët etnikë ende përballen me diskriminim në shkallë të gjërë në Serbi, thotë deputeti Shaip Kamberi.

Si përfaqësues politik i shqiptarëve etnikë në Serbi, Shaip Kamberi nuk e kishte kurrë më lehtë.

Sidoqoftë, kjo u bë shumë më e vështirë, kur pas zgjedhjeve të vitit të kaluar u formua një parlament i dominuar nga partia e Presidentit Aleksandar Vuçiq dhe aleatët e tij, duke e lënë Kamberin dhe pesë kolegët e tij shqiptarë dhe boshnjakë si të vetmit deputetë opozitarë në Kuvendin me 250 ulëse.

Ata përballen me një atmosferë “armiqësore”, deklaroi ai në një intervistë me shkrim për BIRN.

“Pjesëmarrja në punën e institucioneve legjislative dhe mundësia për të ngritur çështje që ndikojnë në jetën tonë është e mirë, madje edhe në një Serbi si kjo që shqiptarët i sheh vetëm si armiq dhe përfaqësues të një populli më të ulët,” tha Kamberi, 56-vjeçari, lideri i Partisë për Veprim Demokratik, PVD.

"Si lider i një partie që ka luftuar institucionalisht për të drejtat e shqiptarëve për 30 vjet dhe një parti që ka marrë pjesë në zgjedhjet parlamentare çdo herë, unë jam mbrojtës i idesë që vendimi për të marrë pjesë në zgjedhje është racional dhe pragmatik “, tha ai,” përkundër faktit se asnjë nga qeveritë e mëparshme, dhe as kjo aktualja, nuk panë tek ne partnerë të mundshëm. “

Shtypi pro-qeveritar 'përpiqet të na njollosë

Preshevë. Foto: Wikimedia/Mr No

Të diskriminuar prej kohësh, shqiptarët etnikë në Serbi janë përqendruar kryesisht në Luginën e Preshevës jugore, ngjitur me ish-krahinën serbe të Kosovës me shumicë shqiptare, e cila u shkëput pas një lufte gjatë viteve 1998-99 dhe shpalli pavarësinë e saj në vitin 2008.

Duke kandiduar së bashku, partitë etnike shqiptare fituan tri ulëse në parlament në zgjedhjet e vitit 2020, e cila u bojkotua kryesisht nga opozita serbe. Ata bashkuan forcat me tre deputetë të tjerë të pakicës boshnjake për të formuar forcën e vetme opozitare në Kuvendin Kombëtar të Serbisë.

Si udhëheqës i grupit parlamentar të Luginës së Bashkuar-SDA Sanxhak, Kamberi rregullisht përballet me reagime sa herë që flet.

“Situata është e tillë që secili prej fjalimeve tona ka tendencë të paraqitet si fjalim antiserb, anti shtet”, tha ai për BIRN. Përveç reagimeve nga zyrtarët e lartë shtetëror, “shtypi pro-qeveritar përpiqet të na njollosë pas çdo fjalimi. A nuk do të thotë kjo se përpiqet të na bëjë presion? “

Atmosfera në parlament është "armiqësore pas secilës prej kërkesave tona".

“Ne ishim dëshmitarë kur gjatë fjalimit tim në gjuhën shqipe kishte një përpjekje si në kor për të mos lejuar që të vazhdoja”, tha ai, duke iu referuar një fjalimi që Kamberi e kishte më 9 shkurt. Secili deputet ka të drejtë të flasë në gjuhën e tyre amtare dhe kuvendi duhet të sigurojë përkthimin, por një gjë e tillë nuk ndodhi kur Kamberi foli në gjuhën shqipe.

“Përndryshe,” tha ai, “jashtë sallës së kuvendit [atmosfera është] brenda kufijve të korrektësisë.”

Stereotipet e qëndrueshme negative 

Një tank i ushtrisë serbe patrullon në rrugën kryesore në qytetin jugor serb të Bujanovcit, në Luginën e Preshevës, Nëntor 2000. Foto: EPA PHOTO EPA/SASA DJORDJEVIC

Lidhur me komunat e Luginës së Preshevës, Preshevë, Bujanovc dhe Medvegjë, Kamberi tha se shqiptarët etnikë që jetojnë atje ” me dekada të tëra janë përballur me diskriminim sistematik shtetëror në të gjitha aspektet e jetës”.

Ajo zone ishte vendi i një kryengritjeje të vitit 2001 nga guerilasit etnikë shqiptarë, një efekt përhapjesh të konfliktit në Kosovë. Mbetet një nga rajonet më të varfëra të vendit, dukeoshatisur ngadalë nga shqiptarët që kërkojnë punë në Evropën Perëndimore.

Shqiptarët në të gjithë Serbinë “janë viktima të shpërthimeve të dhunshme gjatë çdo shpërthimi të' Albanofobisë ‘”, tha ai, duke përmendur sulmet ndaj individëve dhe pronës si dhe këmbënguljen e” stereotipeve negative “për shqiptarët.

Shqiptarët në Serbi në mënyrë të rregullt referohen me termin përçmues 'Shiptar'. Ministri i Brendshëm Aleksandar Vulin, tani Ministri i Mbrojtjes i Serbisë, e përdori këtë term në maj të vitit 2019, duke rezultuar në një proces gjyqësor të inicuar nga Ragmi Mustafa, kreu i Këshillit Kombëtar të pakicës shqiptare në Serbi.

Gjykata e Lartë e Beogradit hodhi poshtë ankesën e Mustafës në dhjetor të vitit të kaluar, duke vendosur që, ndërkohë që  termi 'Shiptar' është ofendues, ai "nuk përfaqëson një ide, informacion ose mendim që nxit pabarazi, dhunë dhe urrejtje".

Kamberi pretendoi se vendimi ishte rezultat i “ndikimit të drejtpërdrejtë politik” në gjykatë.

Shqiptarët po 'fshihen'

Një çift i moshuar hedhin votën e tyre në një qendër votimi në qytetin e Bujanovcit, Qershor 2020. Foto: EPA-EFE / DJORDJE SAVIC

Pas një dekade mosmarrëveshjeje, çështja e librave në gjuhën shqipe për shkollat fillore në Luginën e Preshevës u “zgjidh në masë të madhe” vitin e kaluar me një marrëveshje midis Serbisë, Shqipërisë dhe pakicës shqiptare në Serbi për shumicën e librave që do të përdoreshin, deklaroi Kamberi BIRN, duke shtuar se ai mbeti si problem në shkollat e mesme. Shqiptarët gjithashtu dëshirojnë që diplomat nga Universiteti i Kosovës të njihen në Serbi. Mirëpo Serbia nuk e njeh Kosovën si shtete të pavarur.

Një çështje tjetër kryesore me të cilën përballen shqiptarët në Serbinë e Jugut është praktika e qetë e policisë për ti paraqitur adresat si joaktive, një praktikë kjo për të cilën organizatat për të drejtat e praktikës thonë se ndikon në mënyrë disproporcionale tek shqiptarët etnikë dhei pamundëson atë të jenë pjesë e të drejtave themelore.

"Është “një proces që kryhet në mënyrë selektive kundër shqiptarëve të komunave tona dhe vetëm kundër atyre që kanë një qëndrim të përkohshëm në Kosovë”, tha Kamberi.

Sipas Kamberit, të prekurit janë kryesisht shqiptarë që janë larguar nga shtëpitë e tyre në Luginën e Preshevës gjatë luftës në Kosovë 1998-99, “kur ushtria serbe ishte vendosur në atë zonë, dhe kur policia u tërhoq nga Kosova”.

“Shumica e tyre deri më tani i kanë ruajtur vendbanimet e tyre në komunat tona sepse nuk kanë një status të zgjidhur në Kosovë,” tha ai. Me adresat e tyre serbe të klasifikuara si joaktive, “ato tani janë fshirë sikur nuk ekzistojnë”, tha ai, një fakt që ka shtrirje politike.

“Kjo ndikon në mënyrë drastike në strukturën etnike të popullsisë dhe faktet tregojnë se kjo reflektohet në përfaqësimin e shqiptarëve në vetëqeverisjen lokale.”

Kamberi tha se shqiptarët në Serbi kishin shpresuar që procesi i integrimit të Serbisë në Bashkimin Evropian, me kalimin e kohës, do të sillte “normalizimin gradual të marrëdhënieve”.

Por një dialog i ndërmjetësuar nga BE midis Serbisë dhe Kosovës është zvarritur për vite me radhë pa asnjë marrëveshje të parë në horizont.

Kamberi kërkoi nga qeveria e re e Kosovës, që pritet të formohet nga partia Vetëvendosje pas një fitore të madhe elektorale në maujin shkurt, për të vendosur çështjen e të drejtave të shqiptarëve në Serbi në axhendën e bisedimeve të Brukselit, si dhe për të siguruar “një program të veçantë të ndihmës qeveritare" për Luginën e Preshevës.

Kamberi tha se asnjë shqiptar nuk mban një post të lartë në degën ekzekutive serbe.

Në vend të pozicioneve publike, ai deklaroi se shqiptarët janë në favor të “masave për të promovuar të drejtat e shqiptarëve – pjesëmarrje e njëtrajtshme dhe e barabartë në qeverinë dhe institucionet publike, zgjidhje në lidhje me arsimin, çështjen e përdorimit falas dhe zyrtar të simboleve kombëtare dhe investime të drejtpërdrejta ekonomike në komunat tona “

The post Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (II) appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (II)

Posted: 22 Feb 2021 10:39 PM PST

Nga arsimi tek investimet, adresat e fshira dhe stereotipet negative, shqiptarët etnikë ende përballen me diskriminim në shkallë të gjërë në Serbi, thotë deputeti Shaip Kamberi.

Si përfaqësues politik i shqiptarëve etnikë në Serbi, Shaip Kamberi nuk e kishte kurrë më lehtë.

Sidoqoftë, kjo u bë shumë më e vështirë, kur pas zgjedhjeve të vitit të kaluar u formua një parlament i dominuar nga partia e Presidentit Aleksandar Vuçiq dhe aleatët e tij, duke e lënë Kamberin dhe pesë kolegët e tij shqiptarë dhe boshnjakë si të vetmit deputetë opozitarë në Kuvendin me 250 ulëse.

Ata përballen me një atmosferë “armiqësore”, deklaroi ai në një intervistë me shkrim për BIRN.

“Pjesëmarrja në punën e institucioneve legjislative dhe mundësia për të ngritur çështje që ndikojnë në jetën tonë është e mirë, madje edhe në një Serbi si kjo që shqiptarët i sheh vetëm si armiq dhe përfaqësues të një populli më të ulët,” tha Kamberi, 56-vjeçari, lideri i Partisë për Veprim Demokratik, PVD.

"Si lider i një partie që ka luftuar institucionalisht për të drejtat e shqiptarëve për 30 vjet dhe një parti që ka marrë pjesë në zgjedhjet parlamentare çdo herë, unë jam mbrojtës i idesë që vendimi për të marrë pjesë në zgjedhje është racional dhe pragmatik “, tha ai,” përkundër faktit se asnjë nga qeveritë e mëparshme, dhe as kjo aktualja, nuk panë tek ne partnerë të mundshëm. “

Shtypi pro-qeveritar 'përpiqet të na njollosë

Preshevë. Foto: Wikimedia/Mr No

Të diskriminuar prej kohësh, shqiptarët etnikë në Serbi janë përqendruar kryesisht në Luginën e Preshevës jugore, ngjitur me ish-krahinën serbe të Kosovës me shumicë shqiptare, e cila u shkëput pas një lufte gjatë viteve 1998-99 dhe shpalli pavarësinë e saj në vitin 2008.

Duke kandiduar së bashku, partitë etnike shqiptare fituan tri ulëse në parlament në zgjedhjet e vitit 2020, e cila u bojkotua kryesisht nga opozita serbe. Ata bashkuan forcat me tre deputetë të tjerë të pakicës boshnjake për të formuar forcën e vetme opozitare në Kuvendin Kombëtar të Serbisë.

Si udhëheqës i grupit parlamentar të Luginës së Bashkuar-SDA Sanxhak, Kamberi rregullisht përballet me reagime sa herë që flet.

“Situata është e tillë që secili prej fjalimeve tona ka tendencë të paraqitet si fjalim antiserb, anti shtet”, tha ai për BIRN. Përveç reagimeve nga zyrtarët e lartë shtetëror, “shtypi pro-qeveritar përpiqet të na njollosë pas çdo fjalimi. A nuk do të thotë kjo se përpiqet të na bëjë presion? “

Atmosfera në parlament është "armiqësore pas secilës prej kërkesave tona".

“Ne ishim dëshmitarë kur gjatë fjalimit tim në gjuhën shqipe kishte një përpjekje si në kor për të mos lejuar që të vazhdoja”, tha ai, duke iu referuar një fjalimi që Kamberi e kishte më 9 shkurt. Secili deputet ka të drejtë të flasë në gjuhën e tyre amtare dhe kuvendi duhet të sigurojë përkthimin, por një gjë e tillë nuk ndodhi kur Kamberi foli në gjuhën shqipe.

“Përndryshe,” tha ai, “jashtë sallës së kuvendit [atmosfera është] brenda kufijve të korrektësisë.”

Stereotipet e qëndrueshme negative 

Një tank i ushtrisë serbe patrullon në rrugën kryesore në qytetin jugor serb të Bujanovcit, në Luginën e Preshevës, Nëntor 2000. Foto: EPA PHOTO EPA/SASA DJORDJEVIC

Lidhur me komunat e Luginës së Preshevës, Preshevë, Bujanovc dhe Medvegjë, Kamberi tha se shqiptarët etnikë që jetojnë atje ” me dekada të tëra janë përballur me diskriminim sistematik shtetëror në të gjitha aspektet e jetës”.

Ajo zone ishte vendi i një kryengritjeje të vitit 2001 nga guerilasit etnikë shqiptarë, një efekt përhapjesh të konfliktit në Kosovë. Mbetet një nga rajonet më të varfëra të vendit, dukeoshatisur ngadalë nga shqiptarët që kërkojnë punë në Evropën Perëndimore.

Shqiptarët në të gjithë Serbinë “janë viktima të shpërthimeve të dhunshme gjatë çdo shpërthimi të' Albanofobisë ‘”, tha ai, duke përmendur sulmet ndaj individëve dhe pronës si dhe këmbënguljen e” stereotipeve negative “për shqiptarët.

Shqiptarët në Serbi në mënyrë të rregullt referohen me termin përçmues 'Shiptar'. Ministri i Brendshëm Aleksandar Vulin, tani Ministri i Mbrojtjes i Serbisë, e përdori këtë term në maj të vitit 2019, duke rezultuar në një proces gjyqësor të inicuar nga Ragmi Mustafa, kreu i Këshillit Kombëtar të pakicës shqiptare në Serbi.

Gjykata e Lartë e Beogradit hodhi poshtë ankesën e Mustafës në dhjetor të vitit të kaluar, duke vendosur që, ndërkohë që  termi 'Shiptar' është ofendues, ai "nuk përfaqëson një ide, informacion ose mendim që nxit pabarazi, dhunë dhe urrejtje".

Kamberi pretendoi se vendimi ishte rezultat i “ndikimit të drejtpërdrejtë politik” në gjykatë.

Shqiptarët po 'fshihen'

Një çift i moshuar hedhin votën e tyre në një qendër votimi në qytetin e Bujanovcit, Qershor 2020. Foto: EPA-EFE / DJORDJE SAVIC

Pas një dekade mosmarrëveshjeje, çështja e librave në gjuhën shqipe për shkollat fillore në Luginën e Preshevës u “zgjidh në masë të madhe” vitin e kaluar me një marrëveshje midis Serbisë, Shqipërisë dhe pakicës shqiptare në Serbi për shumicën e librave që do të përdoreshin, deklaroi Kamberi BIRN, duke shtuar se ai mbeti si problem në shkollat e mesme. Shqiptarët gjithashtu dëshirojnë që diplomat nga Universiteti i Kosovës të njihen në Serbi. Mirëpo Serbia nuk e njeh Kosovën si shtete të pavarur.

Një çështje tjetër kryesore me të cilën përballen shqiptarët në Serbinë e Jugut është praktika e qetë e policisë për ti paraqitur adresat si joaktive, një praktikë kjo për të cilën organizatat për të drejtat e praktikës thonë se ndikon në mënyrë disproporcionale tek shqiptarët etnikë dhei pamundëson atë të jenë pjesë e të drejtave themelore.

"Është “një proces që kryhet në mënyrë selektive kundër shqiptarëve të komunave tona dhe vetëm kundër atyre që kanë një qëndrim të përkohshëm në Kosovë”, tha Kamberi.

Sipas Kamberit, të prekurit janë kryesisht shqiptarë që janë larguar nga shtëpitë e tyre në Luginën e Preshevës gjatë luftës në Kosovë 1998-99, “kur ushtria serbe ishte vendosur në atë zonë, dhe kur policia u tërhoq nga Kosova”.

“Shumica e tyre deri më tani i kanë ruajtur vendbanimet e tyre në komunat tona sepse nuk kanë një status të zgjidhur në Kosovë,” tha ai. Me adresat e tyre serbe të klasifikuara si joaktive, “ato tani janë fshirë sikur nuk ekzistojnë”, tha ai, një fakt që ka shtrirje politike.

“Kjo ndikon në mënyrë drastike në strukturën etnike të popullsisë dhe faktet tregojnë se kjo reflektohet në përfaqësimin e shqiptarëve në vetëqeverisjen lokale.”

Kamberi tha se shqiptarët në Serbi kishin shpresuar që procesi i integrimit të Serbisë në Bashkimin Evropian, me kalimin e kohës, do të sillte “normalizimin gradual të marrëdhënieve”.

Por një dialog i ndërmjetësuar nga BE midis Serbisë dhe Kosovës është zvarritur për vite me radhë pa asnjë marrëveshje të parë në horizont.

Kamberi kërkoi nga qeveria e re e Kosovës, që pritet të formohet nga partia Vetëvendosje pas një fitore të madhe elektorale në maujin shkurt, për të vendosur çështjen e të drejtave të shqiptarëve në Serbi në axhendën e bisedimeve të Brukselit, si dhe për të siguruar “një program të veçantë të ndihmës qeveritare" për Luginën e Preshevës.

Kamberi tha se asnjë shqiptar nuk mban një post të lartë në degën ekzekutive serbe.

Në vend të pozicioneve publike, ai deklaroi se shqiptarët janë në favor të “masave për të promovuar të drejtat e shqiptarëve – pjesëmarrje e njëtrajtshme dhe e barabartë në qeverinë dhe institucionet publike, zgjidhje në lidhje me arsimin, çështjen e përdorimit falas dhe zyrtar të simboleve kombëtare dhe investime të drejtpërdrejta ekonomike në komunat tona “

The post Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (II) appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve ‘armiq’

Posted: 22 Feb 2021 10:23 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Gjykata Penale vendos për ‚Monstrën‘

Posted: 22 Feb 2021 10:20 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Parashikimi i motit për ditën e sotme

Posted: 22 Feb 2021 10:11 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Disa metoda për të hequr njollat dhe erën e djersës nga rrobat

Posted: 22 Feb 2021 02:58 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

SHBA-ja fajëson Iranin për sulmet me raketa ndaj ambasadës së saj në Irak

Posted: 22 Feb 2021 02:52 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Prishtina ndër 4 qytetet me ajrin më të ndotur në botë sonte

Posted: 22 Feb 2021 02:49 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Opsionet për Qeverinë e re sipas Gjyljeta Mushkolajt

Posted: 22 Feb 2021 02:32 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

Punime të planifikuara, KEDS njofton për ndërprerje të energjisë elektrike nesër në disa zona

Posted: 22 Feb 2021 02:19 PM PST

Debatet aktuale dhe ato në ditët në vijim, për sa i përket çështjes së përfaqësimit të komuniteteve joshumicë në institucionet qendrore politike, do të na rikthejnë disa vite prapa në kohë, pra në procesin e Vjenës. Në atë proces, përveç tjerash, Kosova, nuk ngurroi të marrë përsipër zotime që lidheshin me të drejtat e komuniteteve. Madje aq proaktive u tregua në çështjet e komuniteteve, saqë, siç thoshte Prof. Mark Weller (një nga ekspertët kryesor juridik), këto zotime i përktheu në dispozita zemërgjera të mishëruara edhe në Kushtetutë.

Duke siguruar kështu një sfond të gjerë garancionesh kushtetuese për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve, Kosova, tejkaloi edhe standardet ndërkombëtare, siç është p.sh, Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale.

Për rrjedhoj, nën dritën e kuadrit të pasur kushtetues e ligjor që ka në qendër mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve, ndër detyrat e para pas Pavarësisë (2008), ishte edhe krijimi i mekanizmave institucional që do të siguronin efikasitet e nevojshëm në zbatimin në praktikë të të drejtave të përcaktuara me akte juridike.

Madje, një detyrë të tillë, Republika e Kosovës e ka marrë edhe përmes nenit  58 (Përgjegjësitë e Shtetit) të Kushtetutës, i cili pos tjerash, përcakton: "Republika e Kosovës, sipas nevojës, do të miratojë masa adekuate për të promovuar një barazi të plotë dhe efektive ndërmjet pjesëtarëve të komuniteteve në të gjitha fushat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do të konsiderohen të jenë vepër e diskriminimit".

Si më sipër dhe në kontekst të objektit që mëton të trajtoj ky shkrim analitik, le të përqendrohemi te pjesa e përfaqësimit politik.

Cilat janë masat e ndërrmarra që kanë promovuar barazinë e plotë të komuniteteve në përfaqësimin politik dhe cilët janë mekanizmat institucional që sigurojnë apo ndihmojnë zbatimin efektiv të barazisë në përfaqësimin politik?

Gjithsesi kjo është një temë që meriton të trajtohet më gjerësisht, por asessi nuk mund të përkufizohet (për shkak të kompleksitetit dhe rëndësisë), në mënyrë meritore mes rreshtash të një shkrimi si ky.

Sidoqoftë, le ta nisim nga ligji në fuqi për Zgjedhjet e Përgjithshme, i cili përveç përcaktimit të formulës së ndarjes së ulseve në Kuvend, nuk parasheh ndonjë mekanizëm për ruajten e garancive të përfaqësimit politik burimor të komuniteteve në organin legjislativ. I njëjti, afirmon përmbajtjen e së drejtës zgjedhore, duke përligjur në parimet e tij themelore, se kjo e drejtë duhet të realizohet përmes një procesi të votimit të lirë, universal, të njëjtë, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë, ku çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të votojë dhe të zgjedh pa asnjë diskriminim në bazë të racës, përkatësisë etnike, ngjyrës, gjuhës, gjinisë, bindjes fetare apo politike, arsimit apo të ngjashme.

Sa i përket aspektit të sigurimit të legjitimitetit popullor të përfaqësuesve politikë që garojnë në zgjedhje, nuk vendos ndonjë kriter mbrojtës, të paktën për komunitetet më të vogla joshumicë. Mjafton vetëm deklarimi i tyre se cilin komunitet e përfaqësojnë.

Pra, vërehet se mungon një mekanizëm i posaçëm i mbrojtjes së komuniteteve veç e veç, duke u mjaftuar vetëm me faktin e deklarimit – për qëllime të regjistrimit të subjektit garues politik, se i njëjti përfaqëson një komunitet të caktuar, dhe këtu fillon e mbaron mbrojtja e tyre nga orkestrimi e manipulimi i vullnetit burimor politik të një komuniteti të caktuar nga një komunitet tjetër.

Prandaj, pamundësia e pjesëmarrjes proporcionale në marrjen e vendeve të deputetëve në Kuvend, sipas rezultateve të fituara në zgjedhje, është rezultat i mungesës së një mekanizmi të ruajtjes dhe respektimit të vullnetit burimor të një grupi etnik siç janë në rastin konkret boshnjakët, romët dhe egjiptianët apo edhe goranët, të cilët janë viktima të strategjisë së Listës Serbe.

E ky mekanizëm, më shumë se ligjor, mund të jetë edhe politik. Sepse me ligj është e vështirë dhe mjaftë komplekse t'ia kufizosh një apo disa komuniteteve të tëra, votimin, përkatësisht, mosvotimin e një apo disa përfaqësuesve politikë të subjektit/ve tjera. Sepse e drejta për të zgjedhë dhe për t'u zgjedhur, janë të drejta kushtetuese. Mes peshës së tyre dhe orkestimeve politike, Ahtisari/hartuesit e Kushtetutës, kanë menduar për të parat. Me gjasë për të dytat, as nuk kanë imagjinuar të vije një situatë e tillë devijimi e vullnetit politik në përfaqësimin e komuniteteve.

I mbetet, nëse jo ligjvënësve, Gjykatës Kushtetuese, të ridefinoj, mbi bazën e frymës së Kushtetutës, legjitimitetin burimor në përfaqësimin politik në njërën anë dhe raportin me legalitetin e ushtrimit të së drejtës për t'u zgjedhë dhe për të zgjedhur në anën tjetër.

Gjithashtu, mekanizma të tjetër institucional që kanë për detyrë promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve edhe për përfaqësimin politik, sipas Kushtetutës dhe Ligjit për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre, shtrihen në tre degët e pushtetit. Edhe në Kuvend, edhe në Qeveri por edhe në gjyqësor dhe organet e tjera.

Duke filluar nga Komisioni për të drejtat dhe interesat e komuniteteve, si Komision i përhershëm i Kuvendit të Kosovës, Kryesia e Kuvendit, Komisionet parlamentare, duke vazhduar me Këshillin Konsultativ për Komunitete në kuadër të Zyrës së Presidentit, përfaqësimit të garantuar dhe proporcional edhe në Qeveri, udhëheqjen e Ministrisë për Komunitete, përfaqësimin në Gjykatën Kushtetuese, gjykatat e rregullta dhe prokurori etj.

Megjithatë, vlen të ceket se të gjitha veprimet dhe vendimet që lidhen me përfaqësimin e komuniteteve në Kuvend dhe në Qeveri dhe vendimmarrjen politike, janë të lidhura ngusht me numrin e deputetëve me të cilin komunitetet përfaqësohen proporcionalisht në Kuvend, nga ku buron edhe fuqia e tyre politike.

Vetë dizajnimi i sistemit të përfaqësimit të garantuar proporcional dhe afirmativ të komuniteteve me Planin e Ahtisarit, ka qenë pikënisja e shpresës për funksionim efikas të demokracisë së brendshme elektorale mes subjekteve politike, pa pandehur në ndërhyrjen e terrenit politik të njëra – tjetërs.

Prandaj, devijimi i vullnetit burimor politik të komuniteteve në këto zgjedhje, nga ana e Listës Serbe, është dëshmi e mjaftueshme që shteti ynë të fillojë të mendoj seriozisht që, me qëllim të parandalimit të dukurive të tilla në zgjedhje, dhe parandalimit të obstruksionit parlamentar dhe shantazhit politik pas zgjedhjeve, të nis procesin e konstitucionalizimit dhe kontrollit kushtetues të subjekteve politike përmes filtrimit të tyre paraprak në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është e mundur të bëhet përmes rishikimit të ligjit për Gjykatën Kushtetuese, duke zgjeruar juridiksionin aktual të Gjykatës, siç përcaktohet me nenin 113 të Kushtetutës (10).

Një shembull i mirë i këtij kontrolli, aplikohet suksesshëm që pas luftës së dytë botërore në Gjermani. Dhe bazuar në kriteret e aplikuseshme në sistemet e ndryshme kushtetuese, nëse të njëjtat do të aplikoheshin edhe në Kosovë, këtë test nuk do të arrinin ta kalonin subjektet që: kërcënojnë integritetin territorial dhe sovranitetin e shtetit, nxisin dallimet etnike, mbështetën në ideologji totalitare, përdorin dhunën si mjet për të arritur qëllimet e tyre, kanë lidhje me organizata kriminale, veprojnë në fshehtësi, etj.

Pjesën e parë të analizës mund ta lexoni duke klikuar në LINK: Cenimi i garancioneve kushtetuese të përfaqësimit të komuniteteve jo shumicë nga ana e Listës Serbe (I)

Faton Fetahu – Foto: Urim Krasniqi/KALLXO.com

Autori është njohës i të drejtës kushtetuese dhe parlamentare, me përvojë solide në këshilldhënie juridike

The post Në Parlamentin armiqësor serb, deputeti lufton për të drejtat e shqiptarëve 'armiq' appeared first on Raporto Korrupsionin! KALLXO.com.

loading...

Lexo edhe:

Postimet e fundit






Popular posts from this blog

Trajta e shquar dhe e pashquar e emrit

  Trajta e shquar dhe e pashquar e emrit Trajta themelore e emrit është rasa emërore e pashquar.  Nga trajta themelore ose parësore i fitojmë format e tjera gramatikore të emrit (trajtat). Emrat , si në njëjës ashtu edhe në shumës, përdoren në dy trajta: a) në trajtë të pashquar dhe b) në trajtë të shquar shquar. Emri në trajtën e pashquar tregon qenie, sende ose dukuri në përgjithësi, në mënyrë të papërcaktuar. P.sh.: një nxënës, një punëtor, një mendim , një mace, një laps etj. Emri në trajtën e shquar tregon qenie, sende ose dukuri të tjera, të veçuara nga gjërat e tjera të llojit të vet. P.sh.: nxënësi, punëtori, mendimi, macja, lapsi etj.   Formë përfaqësuese (bazë) e emrit është trajta e pashquar, numri njëjës, rasa emërore : djalë, vajzë, shkollë, lule, letër, njeri, kompjuter, lepur, qen, piano etj. Trajta e shquar e emrit formohet duke i pasvendosur formës përfaqësuese nyjën shquese, përkatësisht mbaresën: a) për emrat e gjin

Ese të ndryshme shqip

Ese dhe Hartime '' Ese dhe hartime të ndryshme shqip dhe anglisht '' Ndalohet rreptësisht kopjimi dhe postimi në një faqe tjetër.  Redaksia Rapitful ka lexuar disa ankesa në emailin e saj të bëra nga disa arsimtarë dhe profesorë ku janë ankuar se nxënësit po i kopjojnë esetë dhe hartimet nga faqja Rapitful dhe me ato ese apo shkrime po prezantohen gjatë shkrimit të eseve dhe hartimeve. Pra redaksia Rapitful kërkon nga nxënësit që të mos kopjojnë esetë dhe hartimet dhe me to të prezantohen para mësimdhënësve por le të jenë këto ese vetëm si një udhërrëfyes se si duhet të shkruhet një ese apo hartim dhe asesi të kopjohen. Ju faleminderit për mirëkuptim. Ese dhe hartime do te shtohen vazhdimisht keshtuqe na vizitoni prap. Nëse dëshironi Analiza letrare të veprave të ndryshme kliko mbi Analiza Letrare Kliko mbi titullin që ju intereson Ese për Diturinë   Për Mjekët! Fakultetet e sotme po kryhen me teste 6 arsye për të mos studiuar mjekësinë P

Tekste shqip: ““Ah Kjo Rruga E Gurbetit” - Shaqir Cërvadiku & Fatjon Dervishi” plus 21 more

Tekste shqip: ““Ah Kjo Rruga E Gurbetit” - Shaqir Cërvadiku & Fatjon Dervishi” plus 21 more “Ah Kjo Rruga E Gurbetit” - Shaqir Cërvadiku & Fatjon Dervishi “Du Me T'pa” - Gjyle Qollaku Nora Istrefi “Kercejna” - Sabiani Feat. Denis Taraj Getoar Selimi “Du Me T'pa” - Lori Bora Zemani “Million” - Melissa
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Labels

Show more